__ قاچاخى چه‌‌‌ک له‌‌‌ لایه‌‌‌ن ئیر٠Žانه‌‌‌وه‌‌‌ له‌‌‌رێگه‌‌‌ى که‌‌‌شتیه‌‌‌ رۆژئاواییه‌‌‌کانه‌‌‌وه‌‌‌__ راگرتنى بارێکى چه‌‌‌ک و چۆڵى ئێران له‌‌‌ ترکیا__ چاودێرى مافى مرۆڤ سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ گرتنى کرێکاران ناره‌‌‌زایه‌‌‌تى ده‌‌‌ربر٠ى__ فشارى ئاڵمان بۆسه‌‌‌ر چین به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ستى که‌‌‌کردنه‌‌‌وه‌‌‌ى کرینى نه‌‌‌وت له‌‌‌ ئێران__ ئابلۆقه‌‌‌ نوێیه‌‌‌کانى ئه‌‌‌مریکا دژى رژیمى ئێران__ به‌‌‌ڵگه‌‌‌ى پشتیوانى رژیمى ئاخوندى له‌‌‌ رژیمى سوریا__ که‌‌‌مبوونه‌‌‌وه‌‌‌ى نرخى قر٠ان به‌‌‌رده‌‌‌وامه‌‌‌

قاچاخى چه‌‌‌ک له‌‌‌ لایه‌‌‌ن ئیر٠Žانه‌‌‌وه‌‌‌ له‌‌‌رێگه‌‌‌ى که‌‌‌شتیه‌‌‌ رۆژئاواییه‌‌‌کانه‌‌‌وه‌‌‌خه‌‌‌باتمێدیا: دامه‌‌‌زاروه‌‌‌ێکى لێکۆڵینه‌‌‌وه‌‌‌یی ده‌‌‌ڵێ، رژیمى ئێران به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ستى بازدان به‌‌‌سه‌‌‌ر ته‌‌‌حریمه‌‌‌ نێوده‌‌‌وڵه‌‌‌تیه‌‌‌کانى پێوه‌‌‌ندییدار به‌‌‌ به‌‌‌رنامه‌‌‌ى ناوکه‌‌‌ییه‌‌‌که‌‌‌ى له‌‌‌ هێڵه‌‌‌کانى که‌‌‌شتیر٠انى رۆژئاوا که‌‌‌ڵک وه‌‌‌رده‌‌‌گرێ. ئێران له‌‌‌و که‌‌‌شتیانه‌‌‌ به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ستى قاچاخ کردنى چه‌‌‌ک و چۆڵ و هێندێک که‌‌‌ل و په‌‌‌ڵى دوو لایه‌‌‌نه‌‌‌ که‌‌‌ڵک وه‌‌‌رده‌‌‌گرێ. هیۆ گریفیس یه‌‌‌کێک له‌‌‌ لێکۆڵه‌‌‌ره‌‌‌وانى ئه‌‌‌و دامه‌‌‌زراوه‌‌‌یه‌‌‌ زیادى کرد: رژیمى ئێران به‌‌‌ که‌‌‌ڵک وه‌‌‌رگرتن له‌‌‌ هێندێک هێڵى به‌‌‌ ناوبانگى که‌‌‌شتیر٠انى رۆژئاوا وه‌‌‌ک ئاڵمان و فه‌‌‌رانسه‌‌‌ به‌‌‌ شێ,ه‌‌‌ى نه‌‌‌خوازراو ئه‌‌‌وان له‌‌‌ قاچاخى که‌‌‌ل و په‌‌‌لى هاوده‌‌‌ست ده‌‌‌کا. وه‌‌‌لاتانى رۆژئاوایی نیگه‌‌‌رانى ئه‌‌‌وه‌‌‌ن که‌‌‌ له‌‌‌ قاچاخى ئه‌‌‌و که‌‌‌ل و په‌‌‌لانه‌‌‌ له‌‌‌ گه‌‌‌شه‌‌‌سه‌‌‌ندنى به‌‌‌رنامه‌‌‌ى ئه‌‌‌تۆمى ئیر٠Žان و به‌‌‌رهه‌‌‌مهێنانى چه‌‌‌کى ناوکه‌‌‌یی که‌‌‌ڵک وه‌‌‌رگیردرێ. حکوومه‌‌‌تى ئێران به‌‌‌ به‌‌‌رده‌‌‌وامى له‌‌‌سه‌‌‌ر ئاشتیخوازانه‌‌‌بوونى به‌‌‌رنامه‌‌‌ى ناوکه‌‌‌یی خۆى پێى داگرتووه‌‌‌ و وه‌‌‌لاتانى رۆژئاوایش رژیمى ئێران تۆمه‌‌‌تبار ده‌‌‌که‌‌‌ن به‌‌‌وه‌‌‌ى که‌‌‌ به‌‌‌ شێوه‌‌‌ى نه‌‌‌هێنى به‌‌‌رنامه‌‌‌ ئه‌‌‌تۆمیه‌‌‌کانى په‌‌‌ره‌‌‌ پێداوه‌‌‌. جیگه‌‌‌ى باسه‌‌‌ وه‌‌‌زاره‌‌‌تى خه‌‌‌زێنه‌‌‌دارى ئه‌‌‌مریکا تا ئێستا ده‌‌‌یان شیرکه‌‌‌تى که‌‌‌شتیر٠انى ته‌‌‌حریم کردووه‌‌‌. راگرتنى بارێکى چه‌‌‌ک و چۆڵى ئێران له‌‌‌ ترکیاپۆلیسى ترکیا له‌‌‌دواى پشکنینى فرۆکه‌‌‌یێکى ئێرانى توانى ده‌‌‌ست به‌‌‌ سه‌‌‌ر کۆمه‌‌‌ڵیک چه‌‌‌ک و چۆڵ و له‌‌‌وان موشه‌‌‌کهاوێژ بگرێت. ئامانجى ئه‌‌‌و فرۆکه‌‌‌یه‌‌‌ سوریا بووه‌‌‌. بۆ دووهه‌‌‌مین جار له‌‌‌یه‌‌‌ک حه‌‌‌وتووى رابردوو ترکیا سه‌‌‌ر له‌‌‌نوێ فرۆکه‌‌‌یێکى ئێرانى ناچار به‌‌‌ نیشتنه‌‌‌وه‌‌‌ کرد. هۆى ئه‌‌‌و نیشتنه‌‌‌وه‌‌‌یه‌‌‌ پشکنینى بارى فرۆکه‌‌‌که‌‌‌ بووه‌‌‌. به‌‌‌ پێى راپۆرته‌‌‌کان ئه‌‌‌و فرۆکه‌‌‌ ئێرانیه‌‌‌ نیزامى نه‌‌‌بووه‌‌‌ و دوایین ئامانجى نیشتنه‌‌‌وه‌‌‌شی وه‌‌‌لاتى سوریا بووه‌‌‌. ووته‌‌‌بێژێکى وه‌‌‌زاره‌‌‌تى ده‌‌‌ره‌‌‌وه‌‌‌ى ترکیا وێراى پشتراستکردنه‌‌‌وه‌‌‌ى ئه‌‌‌و هه‌‌‌واڵه‌‌‌ گووتى: له‌‌‌ پشکنینى سه‌‌‌ره‌‌‌تایی ئه‌‌‌و فرۆکه‌‌‌یه‌‌‌ بارێکى نایاسایمان دۆزیه‌‌‌وه‌‌‌ که‌‌‌ پێشێلکه‌‌‌رى گه‌‌‌مارۆکانى رێکخراوى نه‌‌‌ته‌‌‌وه‌‌‌ یه‌‌‌کگرتووه‌‌‌کان دژى رژیمى ئێرانه‌‌‌ و هه‌‌‌ر بۆیه‌‌‌ ده‌‌‌ستمان به‌‌‌سه‌‌‌ر باره‌‌‌که‌‌‌دا گرت. مه‌‌‌ئمورانى ترکیا له‌‌‌دواى پشکنینى فرۆکه‌‌‌که‌‌‌ توانیان ده‌‌‌ست به‌‌‌سه‌‌‌ر هێندێک چه‌‌‌ک و چۆڵى سووک وه‌‌‌ک که‌‌‌لاشینکۆف و تیربار و مووشه‌‌‌ک هاوێژى ده‌‌‌ستى بگرن.  ئه‌‌‌و چه‌‌‌کانه‌‌‌ى ده‌‌‌ستى به‌‌‌سه‌‌‌ر داگیراوه‌‌‌. رۆژى چوارشه‌‌‌ممه‌‌‌ى رابردووش فرۆکه‌‌‌یێکى هه‌‌‌ڵگرى چه‌‌‌ک و چۆڵ بۆ حیزبوڵلاى ئێران  له‌‌‌لایه‌‌‌ن ترکیا ده‌‌‌ستى به‌‌‌رسه‌‌‌ر داگیرا.  چاودێرى مافى مرۆڤ سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ گرتنى کرێکاران ناره‌‌‌زایه‌‌‌تى ده‌‌‌ربر٠ىرێکخراوێکى داکۆکى له‌‌‌ مافى مرۆڤ سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ گرتنى ژماره‌‌‌یێک چالاکى کرێکارى له‌‌‌ ئێران هه‌‌‌واڵى دا و خوازیارى ئازادییان بوو. چاودێرى مافى مرۆڤ به‌‌‌ ده‌‌‌رکردنى راگه‌‌‌یه‌‌‌ندراوێک سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ دۆخى چالاکانى کرێکارى له‌‌‌ ئێران سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ سه‌‌‌پاندنى خولێکى نوێى فشار و گرتنیان ناره‌‌‌زایه‌‌‌تى ده‌‌‌ربر٠ى و خوازیارى ئازادکردنى چالاکانى ده‌‌‌ستبه‌‌‌سه‌‌‌ر کراو و ئازادى پێکهێنانى کۆبوونه‌‌‌وه‌‌‌ و ناره‌‌‌زایه‌‌‌تى له‌‌‌ لایه‌‌‌ن کرێکارانه‌‌‌وه‌‌‌ بوو.  به‌‌‌ پێى راپۆرتى چاودێرى مافى مرۆڤ ماوه‌‌‌ێک له‌‌‌ومه‌‌‌وبه‌‌‌ر له‌‌‌شاره‌‌‌کاى کوردستان و تاران و ئازه‌‌‌ربایجانى رۆژهه‌‌‌لات چه‌‌‌ندین  حاڵه‌‌‌تى گرتن و راپێچکردنى چالاکانى کریکارى بۆ زیندان بیندرا. فشارى ئاڵمان بۆسه‌‌‌ر چین به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ستى که‌‌‌کردنه‌‌‌وه‌‌‌ى کرینى نه‌‌‌وت له‌‌‌ ئێرانلێپرسراوێکى ده‌‌‌وڵه‌‌‌تى ئاڵمان ده‌‌‌ڵێ، ئانگێلا مێرکێل سه‌‌‌درى ئه‌‌‌عزه‌‌‌مى ئه‌‌‌و وه‌‌‌لاته‌‌‌ سه‌‌‌ردانى وه‌‌‌لاتى چینى کردووه‌‌‌ و داوا له‌‌‌و وه‌‌‌لاته‌‌‌ ده‌‌‌کا که‌‌‌ کر٠ینى نه‌‌‌وتى ئێران که‌‌‌م بکاته‌‌‌وه‌‌‌. یه‌‌‌کێتى ئورووپا حه‌‌‌توى رابردوو بریاریاندا نه‌‌‌وتى ئێران ته‌‌‌حریم بکه‌‌‌ن، به‌‌‌لام رێبه‌‌‌رانى ئوروپا و ئه‌‌‌مریکا له‌‌‌هه‌‌‌مان کاتدا داوا له‌‌‌ وه‌‌‌لاتى چین ده‌‌‌که‌‌‌ن وه‌‌‌ک گه‌‌‌وره‌‌‌ترین کر٠یارى نه‌‌‌وت په‌‌‌یوه‌‌‌ستى ریزى گه‌‌‌مارۆده‌‌‌رانى ئێران بێ و یان لانى که‌‌‌م رێژه‌‌‌ى کرینه‌‌‌کانیان له‌‌‌دواى به‌‌‌رێوه‌‌‌بردنى ته‌‌‌حریمه‌‌‌کانى یه‌‌‌کێتى ئوروپا که‌‌‌م بکه‌‌‌نه‌‌‌وه‌‌‌. ئامانج له‌‌‌و ته‌‌‌حریمانه‌‌‌ فشارهێنان بۆ سه‌‌‌ر رژیمى ئێران به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ساتى کۆتایی هێنان به‌‌‌ پالاوته‌‌‌کردنى ئۆرانیۆمه‌‌‌. ئابلۆقه‌‌‌ نوێیه‌‌‌کانى ئه‌‌‌مریکا دژى رژیمى ئێرانبه‌‌‌ پێى راپۆرتى هه‌‌‌واڵده‌‌‌رى فه‌‌‌رانسه‌‌‌، یاسادانه‌‌‌رانى سه‌‌‌ره‌‌‌کى ئه‌‌‌مریکا، رۆژى دووشه‌‌‌ممه‌‌‌ گه‌‌‌لاڵه‌‌‌گه‌‌‌لێکیان به‌‌‌ مه‌‌‌به‌‌‌ستى ئابلۆقه‌‌‌خستنه‌‌‌ سه‌‌‌ر رژیمى ئیر٠Žان راگه‌‌‌یاند. تیم جانسۆن سه‌‌‌رۆکى دیموکراتى کومیته‌‌‌ى کاروبارى بانکى له‌‌‌ سه‌‌‌نا و سه‌‌‌ناتۆرى کۆماریخواز ریچارد شلبى، ئه‌‌‌ندامى پله‌‌‌به‌‌‌رزى ئه‌‌‌و کومیته‌‌‌یه‌‌‌ گووتیان که‌‌‌ کومیته‌‌‌ى ناوبراو رۆژى پێنج شه‌‌‌ممه‌‌‌ سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ گه‌‌‌لاڵه‌‌‌ى ئه‌‌‌وان له‌‌‌پێوه‌‌‌ند به‌‌‌ مافى مرۆڤ و ئابلۆقه‌‌‌ى زیاتر دژى رژیمى ئێران، ده‌‌‌خه‌‌‌نه‌‌‌ به‌‌‌ر ده‌‌‌نگ. ئه‌‌‌و گه‌‌‌لاڵه‌‌‌یه‌‌‌ ته‌‌‌حریمه‌‌‌کانى ئێستا دژى سپاى پاسداران په‌‌‌ره‌‌‌ پێده‌‌‌دات و دارایی ئه‌‌‌و که‌‌‌س و شیرکه‌‌‌تانه‌‌‌ى که‌‌‌ له‌‌‌دابین کردنى ئامرازى سه‌‌‌رکووت یارمه‌‌‌تى رژیمى ئێران ده‌‌‌ده‌‌‌ن، راده‌‌‌گرێت.به‌‌‌ڵگه‌‌‌ى پشتیوانى رژیمى ئاخوندى له‌‌‌ رژیمى سوریابه‌‌‌ پێى راپۆرتى هه‌‌‌واڵده‌‌‌رى ئه‌‌‌لعه‌‌‌ره‌‌‌بیه‌‌‌، هه‌‌‌ککه‌‌‌رێکى عه‌‌‌ره‌‌‌بستانى سه‌‌‌عوودى به‌‌‌ناوى سه‌‌‌لمان ئه‌‌‌لعه‌‌‌نزى به‌‌‌ دۆزینه‌‌‌وه‌‌‌ى ئیمه‌‌‌یلى به‌‌‌شار ئه‌‌‌سه‌‌‌د سه‌‌‌رۆک کۆمارى سوریه‌‌‌ ده‌‌‌ستى گه‌‌‌یشتووه‌‌‌ به‌‌‌ به‌‌‌ڵگه‌‌‌یێکى زۆر سه‌‌‌باره‌‌‌ت به‌‌‌ پشتیوانى راسته‌‌‌وخۆى رژیمى ئێران له‌‌‌ رژیمى سوریا. ناوبراو پێشتریش ده‌‌‌ستى گه‌‌‌یشتووه‌‌‌ به‌‌‌ کۆدى ئیمه‌‌‌یلى وه‌‌‌زاره‌‌‌تخانه‌‌‌کانى سوریا و زانیارى گرینگى ده‌‌‌ست که‌‌‌وتووه‌‌‌. به‌‌‌ پێى راپۆرته‌‌‌کان ئه‌‌‌و هه‌‌‌ککه‌‌‌ره‌‌‌ سه‌‌‌عوودییه‌‌‌ هه‌‌‌ر٠ه‌‌‌شه‌‌‌ى له‌‌‌ سه‌‌‌رۆک کۆمارى سوریا کردووه‌‌‌ که‌‌‌ ئه‌‌‌گه‌‌‌ر مه‌‌‌رجه‌‌‌کانى قه‌‌‌بووڵ نه‌‌‌کا ئه‌‌‌وا هه‌‌‌موو زانیارییه‌‌‌کانى بلاوده‌‌‌کاته‌‌‌وه‌‌‌. ئه‌‌‌لعه‌‌‌نزى ده‌‌‌ڵێ: ئه‌‌‌و زانیارییانه‌‌‌ بریتین له‌‌‌ رسوایی به‌‌‌شار ئه‌‌‌سه‌‌‌د و جێگره‌‌‌کانى و به‌‌‌ڵگه‌‌‌ى پشتییوانى رژیمى ئێران له‌‌‌ رژیمى سوریا. که‌‌‌مبوونه‌‌‌وه‌‌‌ى نرخى قر٠ان به‌‌‌رده‌‌‌وامه‌‌‌به‌‌‌ پێىراپۆرته‌‌‌کان دۆلار رۆژى دووشه‌‌‌ممه‌‌‌ به‌‌‌ ١٨٣٠  تمه‌‌‌ن موعامه‌‌‌له‌‌‌ کراوه‌‌‌. راگه‌‌‌یاندنى ته‌‌‌ک نرخ کردنى پووڵى ده‌‌‌ره‌‌‌وه‌‌‌ یانى دۆلارى ١٢٢٦ تمه‌‌‌ن هیچ کاریگه‌‌‌رییه‌‌‌کى نه‌‌‌بووه‌‌‌ له‌‌‌سه‌‌‌ر که‌‌‌م کردنه‌‌‌وه‌‌‌ى نرخى ئه‌‌‌رز و دامه‌‌‌زراو کردنى . جێگه‌‌‌ى باسه‌‌‌ دۆخى ئابوورى ئێران به‌‌‌ ته‌‌‌واوى شێواوه‌‌‌. نرخه‌‌‌کان به‌‌‌رده‌‌‌وام روو به‌‌‌ره‌‌‌وسه‌‌‌رچوونه‌‌‌ و ئیعتباره‌‌‌کان که‌‌‌مبوونه‌‌‌ته‌‌‌وه‌‌‌ و به‌‌‌کاربه‌‌‌ران به‌‌‌ته‌‌‌واوى نیگه‌‌‌رانن  و پێش بینى ئه‌‌‌وه‌‌‌ ده‌‌‌که‌‌‌ن دۆخه‌‌‌که‌‌‌ زیاتر له‌‌‌وه‌‌‌ش خه‌‌‌راپتر بێ.